Aνεστραμμένες & Στηρίξεις στα Χέρια

Aνεστραμμένες ονομάζονται οι στάσεις στις οποίες το κεφάλι βρίσκεται κάτω από την καρδιά. Για παράδειγμα οι στηρίξεις στο κεφάλι, στα χέρια ή στους ώμους, ο κάτω σκύλος, οι όρθιες πρόσθιες κάμψεις κορμού, η γέφυρα κλπ.  Συχνά πολλές από τις ανεστραμμένες στάσεις συνδυάζονται με στηρίξεις στα χέρια και έτσι θα εξεταστούν μαζί.

Οι θέσεις αυτές έχουν πολλά σημαντικά οφέλη. Η τοποθέτηση του σώματος “αντίθετα στην βαρύτητα” ξεκουράζει την καρδιά και αυξάνει την ροή του αίματος και του οξυγόνου στον εγκέφαλο, προκαλώντας μεγαλύτερη εγρήγορση και καλύτερη συγκέντρωση, μνήμη, αντίληψη κλπ. Αυτή η αυξημένη κυκλοφορία αυξάνει με τη σειρά της τις ενδορφίνες, φέρνοντας μία αίσθηση χαράς και ευεξίας. Πολλές θέσεις βοηθούν επίσης στην βελτίωση της ροής της λέμφου καθώς και στην ενδυνάμωση του κορμού και των άκρων. Επηρεάζουν επίσης το νευρικό σύστημα. Κάποιες το ηρεμούν, φέρνοντας μαζί μία αίσθηση χαλάρωσης και ισορροπίας (πχ. κεράκι ή όρθια πρόσθια κάμψη) και άλλες (π.χ. ένα κατακόρυφο) ενεργούν στο συμπαθητικό νευρικό σύστημα προκαλώντας ενεργοποίηση και εγρήγορση. Ανάλογα με τις ανάγκες μας, η σωστή επιλογή ανεστραμμένων στάσεων μπορεί να φέρει ένα πολύ ευεργετικό αποτέλεσμα.

Ίσως όμως το σημαντικότερο πράγμα που τις καθιστά μεταμορφωτικές είναι το εξής. Η γιόγκα μας εμπνέει και μας διδάσκει να διευρυνόμαστε και να υπερβαίνουμε βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις, εντυπώσεις και νοητικά μοτίβα που κουβαλάμε. Ο επαναπρογραμματισμός  αυτός του εγκεφάλου μέσα από τις στάσεις προκύπτει όχι απλά όταν τις εκτελούμε αλλά και όταν αρχίζουμε να νιώθουμε άνετα μέσα σε αυτές. Όταν αρχίσουν να γίνονται οικείες σαν να είναι η φυσική κατάστασή μας:  O Swami Vivekananda έλεγε πως κάθε καινούρια σκέψη που κάνουμε «χαράζει» ένα νέο αυλάκι μέσα στο μυαλό μας. Αυτό εξηγεί και το συντηρητισμό ή την περιορισμένη αντίληψη στην ανθρώπινη φύση, η οποία αρέσκεται να κινείται μέσα σε υπάρχοντα νοητικά «αυλάκια» γιατί της είναι πιο άνετο, oικείο και βολικό. Ο εγκέφαλος «νιώθει άβολα» και αρνείται την επιρροή νέων ιδεών.

Όπως λοιπόν με όλα τα καινούρια πράγματα, πόσο μάλλον με μία ανάποδη στάση ή μία στήριξη στα χέρια, ο νους αντιστέκεται και πολεμά. Όσο ασκούμαστε σε αυτές τις θέσεις ήπια και με διάρκεια, όσο χαράζουμε βαθύτερα νέα «αυλάκια», τόσο πιο οικείες γίνονται και τόσο λιγότερο αντιστεκόμαστε. Έτσι καλλιεργούμε ένα νου που υπερβαίνει την αρχική άρνηση και το φόβο, επανεκπαιδεύεται και καταφέρνει να νιώσει άνετα, να ηρεμήσει και να εστιάσει ακόμα και υπό αυτές τις συνθήκες. Προσαρμοστικός και εκπαιδευμένος στο να διατηρεί μία ηρεμία σε μία κατάσταση πέρα από τη φαινομενικά ασφαλή του ζώνη. ‘Eτσι μεταμορφώνεται σε ένα νου εξοπλισμένο να αντιμετωπίσει κάθε κατάσταση (την φασαρία του δρόμου, την ανάποδη στήριξη στο κεφάλι, την πίεση της δουλειάς, το φόβο, την ένταση της διαφωνίας…) με ψυχραιμία και δεκτικότητα. Αν όλη αυτή η διαδικασία γίνει με επίγνωση και παρατήρηση, η άσκηση των ανεστραμμένων στάσεων μετατρέπεται σε μία όμορφη γιογκική πρακτική.

Πολλές ανεστραμμένες ή στηρίξεις χεριών θέλουν χρόνο, πειθαρχεία, υπομονή και επιμονή. Κάποιες μας ζητούν να πέσουμε και να βρούμε τη δύναμή να ξανασηκωθούμε. Μας υπενθυμίζουν να είμαστε ταπεινοί και να θυμόμαστε ότι η μεγαλύτερη κατανόηση δεν έρχεται τη στιγμή που ‘κατακτούμε’ μία στάση, αλλά στην περιπετειώδη διαδρομή μας προς αυτήν.

… Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.
Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.
Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·
και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.
Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν.

Ιθάκη, Κ.Π. Καβάφης