Ανοίγματα Ισχίων

Τα «ανοίγματα των ισχίων» είναι από τις πιο συχνές κατηγορίες θέσεων που θα συναντήσει κανείς σε μια τάξη γιόγκα. Για κάποιους από εμάς είναι ένα όμορφο καταφύγιο, και για κάποιους άλλους μία συνεχόμενη πρόκληση. Και στις δυο περιπτώσεις, τα οφέλη των υγιών ισχίων είναι πολύ σημαντικά και εκτείνονται πολύ πέρα από την άρθρωση του ποδιού.

Τι είναι όμως τα «ανοίγματα των ισχίων»;

Η άρθρωση του ισχίου είναι το σημείο που η κεφαλή του μηραίου οστού, το σχήμα της οποίας θυμίζει σφαίρα, εφαρμόζει στην λεκάνη, μέσω μίας κοιλότητας που ονομάζεται κοτύλη.
Υπάρχουν περίπου 22 μυς οι οποίοι αγκαλιάζουν αυτή την άρθρωση και βοηθούν στις διάφορες κινήσεις που κάνει το πόδι μας. Οποιαδήποτε κίνηση διατείνει έστω και έναν από αυτούς τους μυς θεωρείται ‘άνοιγμα ισχίου’. Κοιτώντας λοιπόν τις στάσεις της γιόγκα, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι οι περισσότερες από αυτές (ακόμα και μία γέφυρα ή μία ξαπλωτή στροφή) περιλαμβάνει άνοιγμα στα ισχία.

Γιατί είναι τόσο σημαντικά τα ανοίγματα των ισχίων;

Αρχικά η καλή κινητικότητα της άρθρωσης του ισχίου διευκολύνει πολλές από τις δραστηριότητες που εκτελούμε στην καθημερινότητα μας, από το να σκύψουμε, να καθίσουμε κάτω, να παίξουμε με το παιδί ή το σκύλο μας κλπ. Η έλλειψή σταθερότητας εκεί μπορεί να επηρεάσει και άλλες αρθρώσεις όπως αυτή του γονάτου ή του πέλματος.

Επίσης, οι μύες που περιβάλλουν το ισχίο παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο και στην κινητικότητα και τη σταθερότητα της μέσης. Χωρίς να μειώνεται η σημασία των δυνατών ραχιαίων και κοιλιακών, όσο πιο μεγάλη κινητικότητα έχουν τα ισχία, τόσο πιο μικρές είναι και οι τάσεις που προκαλούνται στην μέση κατά την διάρκεια της κίνησης.

Τα σωματικά οφέλη των υγιών ισχίων δεν σταματούν στο μυοσκελετικό σύστημα. Τα αιμοφόρα αγγεία και τα λεμφικά αγγεία είναι ενσωματωμένα στους μύες μας. Ένας σφιχτός μυς θα αντισταθεί στην κυκλοφορία αυτών των ζωτικών υγρών, επιβαρύνοντας έτσι και τη λειτουργία άλλων συστημάτων όπως του πεπτικού, του ανοσοποιητικού, του αναπαραγωγικού κτλ. Το σώμα μας υπενθυμίζει συνέχεια ότι τίποτα δεν λειτουργεί μεμονωμένα… όλα είναι αλληλένδετα με έναν απίστευτα εκλεπτισμένο τρόπο.

Στην γιόγκα λέμε συχνά ότι οι γοφοί είναι η αποθήκη αρνητικών συναισθημάτων. Όπως κρατάμε το άγχος στους ώμους και τον αυχένα μας έτσι κρατάμε και το φόβο στους γοφούς: Από μικροί, μία από τις βασικές αντιδράσεις μας στην απειλή είναι να τραβήξουμε τα γόνατά μας στο στήθος και να μπούμε σε μια εμβρυακή στάση. Οταν κλαίμε επίσης υπάρχει συχνά η τάση να κουλουριαστούμε. Υιοθετούμε συχνά αυτή την στάση και στον ύπνο μας γιατί μας κάνει να νιώθουμε ασφαλείς. Με τον ίδιο τρόπο που σφίγγουμε τη γροθιά μας όταν θυμώνουμε ή το σαγόνι μας όταν έχουμε στρες. Οι μυύες των ισχύων είναι αυτοί που τραβούν τα πόδια μέσα, οι οποίοι συνηθίζουν πια να σφίγγουν σε κάθε κατάσταση άγχους αλλά ποτέ να μην απελευθερώνονται πλήρως. Επίσης, από τα αρχαία χρόνια, η αντίδραση του ανθρώπου στην απειλή ήταν να τρέξει για να κρυφτεί ή να ξεφύγει από τον θυρευτή του. Οι μυς του τρεξίματος βρίσκονται κυρίως στα ισχύα, κι έτσι, σε κατάσταση χρόνιου στρες, παραμένουν μόνιμα ενεργοποιημένοι, κρατώντας μας πάντα σε ετοιμότητα για να αμυνθούμε. Έτσι παγιδεύουν μία μόνιμη μυϊκή και συναισθηματική ένταση και θέτουν το σώμα σε μία συνεχόμενη κατάσταση επιφυλακής. Είτε πρόκειται για ένα τραυματικό γεγονός, είτε για πολλά μικρά γεγονότα, τα συναισθήματα του φόβου, του άγχους και της θλίψης αποθηκεύονται στα ισχία μέχρι να τα φέρουμε στην επιφάνεια και να τους επιτρέψουμε να απελευθερωθούν. Όσο περισσότερο καταπιέζονται τα συναισθήματα αυτά, τόσο περισσότερο εδραιώνονται μέσα στο σώμα. Ίσως αυτός να είναι και ένας λόγος που για πολλούς από εμάς, οι ασκήσεις αυτές είναι αρκετά φορτισμένες συναισθηματικά.

Προφανώς το να “μακρύνουμε” τους μύες των ποδιών δεν λύνει τα εξωτερικά προβλήματα της ζωής. Αυτό στο οποίο βοηθάει όμως είναι να μην τα κουβαλάμε σαν ένα βαρύ φορτίο συνέχεια επάνω μας. Όπως λέει και ο Dr. Georg Feuerstein:

The main thing in Yoga is not pain. Is how to overcome suffering. Suffering has to do with how we relate to pain.

Διώχνοντας αυτά τα φορτία από τους γοφούς, αρχίζουμε σιγά σιγά να δημιουργούμε χώρο για νέα πράγματα. Δεν είναι τυχαίο ότι χαμηλά στη λεκάνη εδρεύει το δεύτερο ενεργειακό μας κέντρο (Swadisthana Chakra) που αφορά εκτός των άλλων την δημιουργικότητα, την καλλιτεχνική έκφραση και την διάθεση για παιχνίδι.

Στην πρακτική της Χάθα Γιόγκα συναντάμε συχνά μία τάση προς την έντονη ευλυγισία των μυών. Ενώ η ελαστικότητα είναι πολύ σημαντική καλό είναι να βαδίζει παράλληλα με την ενδυνάμωσή τους, ώστε η άρθρωση να παραμένει σταθεροποιημένη και ασφαλής. Χρειάζεται επίσης σεβασμό στα σκελετικά όρια του καθενός. Μία απλή σύγκριση ακτινογραφιών δείχνει πόσο μεγάλες διαφορές έχει ο ένας άνθρωπος από τον άλλον στο σχήμα της άρθρωσης (πχ στην κλίση ή στο μάκρος της κεφαλής του μηριαίου οστού). Κατά συνέπεια, είναι βασικό να αποδεχτούμε ότι κάποιες από τις ακραίες θέσεις της γιόγκα απλά δεν είναι ασφαλές ή δυνατόν να εκτελεστούν από όλους.

Βοηθάει πάντα να σκεφτόμαστε ότι η πρακτική της Γιόγκα δεν έχει να κάνει με το πόσο καταφέρνουμε να τραβήξουμε ένα μυ, αλλά με την ηρεμία και την επίγνωση που βάζουμε όσο τραβάμε, ας είναι και ελάχιστα. Τα ανοίγματα των ισχύων είναι μία αφορμή για σύνδεση με το εσωτερικό. Η Γιόγκα έχει να κάνει λιγότερο με την συσσώρευση και περισσότερο με την απλότητα και την απογύμνωση μιας διαδικασίας. Αρκετοί μύες που αγκαλιάζουν το ισχίο είναι μεγάλοι. Σε συνδυασμό με το συναισθηματικό φορτίο που κουβαλούν, συχνά το σώμα φοβάται, αντιδρά και σφίγγει. Η κατανόηση και η διάτασή τους ζητάει να αφιερώσουμε χρόνο και υπομονή. Να εκτιμήσουμε λιγότερο τον προορισμό και περισσότερο το ταξίδι μέσα στο σώμα, και μέσα από το σώμα.

Καλή εξερεύνηση!