Aparigraha – Μη Κτητικότητα
Αν θέλουμε να έχουμε πρόσβαση στην αφθονία του Σύμπαντος τότε θα πρέπει να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στο «λαμβάνω και προσφέρω» και μάλιστα να προσφέρουμε και λίγο περισσότερο. Αν έχουμε έσοδα ένα ποσοστό 5-10% είναι καλό να το προσφέρουμε σε φιλανθρωπία ή αγαθοεργίες έτσι ώστε να προσφέρουμε κάτι πίσω στο Σύμπαν. Αυτό που δεν έχουμε καταλάβει είναι ότι η αφθονία δεν σχετίζεται με την συσσώρευση αγαθών ή την αρπαγή αλλά με το να κρατάμε ανοιχτό το κανάλι της ροής λαμβάνοντας και προσφέροντας. Στην πραγματικότητα όσο περισσότερο προσφέρουμε (υπηρεσίες, γνώση, χρόνο, αγαθά) τόσο περισσότερο λαμβάνουμε.
Έτσι οδηγούμαστε στο 4ο yama την aparigraha που μεταφράζεται ως μη-συσσώρευση, μη-απληστία, μη-πλεονεξία ή μη-κτητικότητα.
Aparigraha-sthairye janma-kathamtaa-sambodhah.Yoga Sutras 2.39
«Όταν ο γιόγκι σταθεροποιηθεί στην μη-απληστία, γνωρίζει τον σκοπό της γέννησης» μας λέει αυτή η σούτρα και αν το σκεφτούμε λίγο είναι ακριβώς το αντίθετο από ότι προτείνει η καταναλωτική κοινωνία. Η απληστία μας κρατάει διαρκώς απασχολημένους κι μας απομακρύνει από το αληθινό νόημα της ζωής.
Η σύγχρονη κοινωνία μας διδάσκει ότι η συσσώρευση πλούτου και αγαθών είναι ο σκοπός της ζωής. Όσο περισσότερα χρήματα, περιουσία, αγαθά αποκτούμε τόσο περισσότερο αξίζουμε τον σεβασμό, την εκτίμηση και την προσοχή της κοινωνίας. Οι διαφημίσεις μας πωλούν ευτυχία, ικανοποίηση, γοητεία, σεβασμό και αυτοεκτίμηση μέσω της απόκτησης των προϊόντων τους. Καταναλώνουμε τεράστια ενέργεια, χρόνο, την ζωή μας ολόκληρη για την απόκτηση των αγαθών γιατί έχουμε λανθασμένα πιστέψει ότι θα μας προσφέρουν γαλήνη κι ευτυχία. Κάποιοι άνθρωποι εργάζονται σε δυο ή τρεις δουλειές για να αποκτήσουν τα αγαθά που ονειρεύονται.
Όμως η αλήθεια είναι ότι η ευτυχία που μας προσφέρουν είναι εφήμερη κι όσο περισσότερο κυνηγάμε την απόκτηση αγαθών, τόσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από την γαλήνη και την ευτυχία, αντιθέτως το άγχος και ο φόβος μας κατακλύζουν και κλέβουν την ενέργεια και τον χρόνο μας. Φυσικά δεν φταίνε τα αγαθά αλλά η λανθασμένη αντίληψη ότι η γαλήνη, η ευτυχία και η αξία μας εξαρτώνται από παράγοντες έξω από εμάς.
Η aparigraha μας προτείνει να μην συσσωρεύουμε περισσότερα από όσα χρειαζόμαστε, να μην αγοράζουμε από ζήλεια ή απληστία. Όσο περισσότερα καταναλώνουμε τόσο αυξάνουμε την εξάρτηση μας από τα υλικά αγαθά. Σκεφτείτε ότι κάποτε δεν είχαμε υπολογιστές ή smart phones και ήμασταν μια χαρά. Τώρα αν χαλάσει ο υπολογιστής ή χάσουμε το κινητό μας χαλάει και η διάθεσή μας επειδή εξαρτόμαστε τόσο πολύ από αυτά. Ανοίξτε τα συρτάρια σας, τις ντουλάπες σας και την αποθήκη σας και ρωτήστε: «τα χρειάζομαι πραγματικά όλα αυτά τα αντικείμενα, τα ρούχα, τα παπούτσια;» Την επόμενη φορά που θα είστε έτοιμοι να αγοράσετε κάτι σκεφτείτε «το χρειάζομαι πραγματικά;» «θα είμαι πιο ευτυχισμένος αν το αποκτήσω και για πόσο;» Αν η απάντηση είναι όχι τότε μην προσθέσετε στην συλλογή σας άλλο ένα αντικείμενο.
Η απληστία και η συσσώρευση έχουν επίσης την ρίζα τους στο φόβο. Φόβος ότι δεν είμαι ασφαλής αν δεν έχω πολλά αγαθά, ή ότι δεν αξίζω την αγάπη και την αποδοχή. Η πρακτική της γιόγκα μας μαθαίνει ότι η ασφάλεια, η αξία, η ευτυχία είναι κυρίως μια εσωτερική υπόθεση που απορρέει από την σύνδεση με την πνευματική μας φύση και μας βοηθά σταδιακά να απαλλαγούμε από τα μοτίβα της πλεονεξίας και της κάθε είδους κλοπής.